رزین سختی گیر (Softener Resin) ماده شیمیایی است که در سیستم‌های تصفیه آب استفاده می‌شود. این رزین با فرآیند تبادل یونی کار می‌کند. یون‌های سختی مانند کلسیم و منیزیم را از آب حذف می‌نماید. در نتیجه، سختی آب کاهش می‌یابد. استفاده از این ماده دو مزیت اصلی دارد: اول، کیفیت آب را بهبود می‌بخشد. دوم، از رسوب‌گذاری در تجهیزات جلوگیری می‌کند. سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی نمونه‌هایی از این تجهیزات هستند. در نهایت، این فرآیند باعث افزایش طول عمر دستگاه‌ها می‌شود.
رزین سختیگیر
رزین سختی گیر به دو شکل اصلی طبیعی و صنعتی تولید می‌شود. نوع صنعتی آن از پلیمرهای خاص ساخته می‌شود و قابلیت سفارشی‌سازی برای انواع مختلف سیستم‌های تصفیه را دارد. این رزین‌ها به‌طور معمول در سه دسته آنیونی، کاتیونی و میکس‌بد عرضه میشوند، که هر یک برای حذف یون‌های خاص در آب طراحی شده‌اند. رزین‌های سختیگیر کاربردهای گسترده‌ای دارند. در مصارف خانگی، آب مصرفی را نرم می‌کنند. در صنایع نیز برای تصفیه آب فرایندی استفاده میشوند. این رزین‌ها در حذف رسوبات از سیستم‌های حرارتی مؤثرند. همچنین در تصفیه قند و شکر نقش دارند. دیگر کاربرد آنها شامل لجن‌گیری صنعتی است.
پلیمرهای سختیگیر و کاربرد آنها
رزین سختیگیر چیست؟
رزین‌های سختیگیر آب از ترکیب پلی‌استایرن و دیوینیل بنزن تولید و ساختاری متخلخل و ژل‌مانند دارد. این رزین‌ها با استفاده از فرآیند تبادل یونی، یون‌های فلزی نظیر کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز را از آب حذف کرده و به کاهش سختی آب کمک می‌کنند. به همین دلیل، رزین‌های سختیگیر در تصفیه آب خانگی و صنعتی به‌طور گسترده استفاده میشوند و نقش مهمی در بهبود کیفیت آب دارند.
رزین‌های سختیگیر در انواع مختلف مانند آنیونی، کاتیونی و میکس‌بد تولید میشوند که هرکدام متناسب با نوع کاربرد خاص خود به بازار عرضه می‌گردند. برندهای معتبر جهانی نظیر پرولایت (Purolite)، آکوالایت (Aqualite)، هیدرولایت (Hydrolite)، پترولایت (Petrolite)، کنفتک (Canftech) و دیگر برندهای شناخته‌شده، محصولات خود را با کیفیت بالا برای مصارف مختلف تصفیه آب ارائه می‌دهند.
بهای انواع رزین سختیگیر
قیمت رزین سختی گیر
قیمت روز رزین سختیگیر به عوامل مهمی همچون نوع رزین (کاتیونی،آنیونی یا میکس بد)، کیفیت رزین، برندتولیدکننده، حجم خرید و نوسانات بازار بستگی دارد. رزین‌های باکیفیت و برندهای معروف جهانی قیمت بالاتری به نسبت دیگر برندها دارند. قیمت همچنین تحت تأثیر هزینه‌های حمل و نقل، تعرفه‌های گمرکی و شرایط اقتصادی قرار می‌گیرد. خرید عمده معمولاً باعث کاهش قیمت واحد می‌شود و برای پروژه‌های بزرگ مقرون‌به‌صرفه‌تر است. درنهایت، انتخاب رزین مناسب باید براساس نیازهای سیستم و بودجه انجام شود تا تعادل بین کیفیت و هزینه برقرار گردد.
قیمت روز انواع رزین سختیگیر
ردیف | شرح کالا | قیمت به ازای هرکیلو/ تومان |
۱ | رزین پرولایت C100 | ۰ |
۲ | رزین پرولایت C100E | ۰ |
۳ | رزین پرولایت C100H | ۰ |
۴ | رزین پرولایت C120E | ۰ |
۵ | رزین پرولایت C150 | ۰ |
۶ | رزین پرولایت C104 Plus | ۰ |
۷ | رزین پرولایت A100 | ۰ |
۸ | رزین پرولایت A200 | ۰ |
۹ | رزین پرولایت A300E | ۰ |
۱۰ | رزین پرولایت A400 | ۰ |
رزین سختیگیر آب
باتوجه به توضیحات اصلی رزین، میتوان گفت رزین سختیگیر آب برای حذف یون‌های سخت مانند کلسیم (Ca²⁺) و منیزیم (Mg²⁺) از آب استفاده می‌شود. این یون‌ها عامل اصلی ایجاد سختی در آب هستند و می‌توانند باعث ایجاد رسوب در لوله‌ها، تجهیزات گرمایشی و سایر سیستم‌های آبی شوند. رزین‌های سختیگیر با جایگزینی این یون‌های سخت با یون‌های سدیم (Na⁺) یا پتاسیم (K⁺)، آب را نرم می‌کنند.
انواع رزین‌های سختیگیر برای آب و فرایند تصفیه
انواع رزین‌های سختیگیر
۱- رزین کاتیونی (Cation Exchange Resins)
2- رزین‌های آنیونی (Anion Exchange Resins)
3- رزین‌های میکس بد پرولایت (Mixed Bed Resins)
رزین سختیگیر کاتیونی
رزین سختیگیر نوع کاتیونی نیز برای حذف یون‌های مثبت مانند کلسیم (Ca²⁺) و منیزیم (Mg²⁺) که عامل اصلی سختی آب هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند و خود به دو دسته تقسیم میشوند:
رزین کاتیونی ضعیف (Weak Acid Cation–WAC): بیشتر درشرایط خاص، مانند آب‌هایی با PH پایین، و توانایی حذف کاتیون‌های خاصی را دارند. کاربرد اصلی آنها در حذف سختی موقت آب و برخی فرآیندهای صنعتی است.
رزین کاتیونی قوی (Strong Acid Cation–SAC): با تبادل یون‌های کلسیم و منیزیم با یون‌های سدیم، سختی آب را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند. از این نوع رزین در سیستم‌های سختیگیر خانگی و صنعتی استفاده می‌شود.
جدول مشخصات رزین کاتیونی ضعیف
Spcific Gravity | Moisture Retntion | Volume Capavity | Ionic Form | Purolite |
۱.۱۹ | ۴۵-۵۵ | ۴.۵ | متخلخل پلی اکریلیک H+ | C104 Plus |
۱.۲۷ | ۵۴-۶۴ | ۲.۷ | درشت متخلخل پلی اکریلیک H+ | C106 |
جدول مشخصات رزین کاتیونی پایه قوی
Spcific Gravity | Moisture Retntion | Volume Capavity | Ionic Form | Purolite |
۱.۲۹ | ۴۸ – 44 | ۲.۰ | Na+ ژل پلی استایرنی | C100 |
۱.۲۷ | ۵۰ – 46 | ۱.۹ | Na+ ژل پلی استایرنی | C100E |
۱.۲۲ | ۶۰ – 56 | ۱.۵ | Na+ ژل پلی استایرنی | C120E |
۱.۳۰ | ۴۳ – 40 | ۲.۲ | Na+ ژل پلی استایرنی | C100x10 |
رزین سختی گیر آنیونی
رزین‌های آنیونی برای تبادل یون‌های منفی (آنیون‌ها) طراحی شده‌اند و برای حذف یون‌های منفی مانند کلرید (Cl⁻)، سولفات (SO₄²⁻) و نیترات (NO₃⁻) کاربرد دارند. این رزین‌ها معمولاً در تصفیه آب برای حذف مواد آلاینده استفاده میشوند.
رزین آنیونی ضعیف (Weak Base Anion – WBA): رزین آنیونی برای حذف اسیدهای معدنی از آب استفاده میشوند و کارایی آنها به PH آب وابسته است.
رزین آنیونی قوی (Strong Base Anion–SBA): نوع آنیونی قادر به حذف طیف گسترده‌ای از آلاینده بوده و در سیستم تولید آب خالص و صنایع غذایی کاربرد دارد.
جدول مشخصات کلی رزین‌های آنیونی
محتوای رطوبت | ۴۵ الی ۵۵ درصد |
محلول احیا | NaCl | NaOH |
اندازه ذرات | ۰.۳ – 1.2 میلیمتر |
ظرفیت کل | ۰.۸ – 1.2 meq/g |
ساختار | استایرن-دی وینیل بنزن |
محدوده PH | ۳ – 11 |
دمای کاری | ۴ تا ۴۰ درجه سانتی گراد |
فرم یونی | کلرید (Cl-) یا هیدروکسید (OH-) |
گروه‌های عملکردی | آمونیوم کواترنر یا آمین‌های سوم |
رزین میکس بد
رزین‌های میکس بد ترکیبی از رزین‌های کاتیونی و آنیونی هستند که می‌توانند همزمان تبادل یونی برای هر دو نوع یون مثبت و منفی را انجام دهند. این رزین‌ها در تصفیه آب‌هایی که نیاز به کیفیت بسیار بالا دارند، مانند صنایع دارویی، الکترونیک و نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب نوع رزین سختیگیر به فاکتورهایی مانند ترکیب شیمیایی آب، میزان سختی و نیازهای صنعتی بستگی دارد. به‌کارگیری رزین مناسب می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بهبود عملکرد سیستم‌های تصفیه آب داشته باشد.
جدول مشخصات رزین میکس‌بد
خروجی خلوص | بالا |
نوع | رزین میکس بد |
اندازه مهره | یکنواخت و دقیق |
ظرفیت تبادل یونی | بالا |
تایع | حذف تمام یون‌ها از آب |
گروه رزین کاتیونی | سولفونات |
مساحت سطح | بزرگ برای تبادل یونی موثر |
گروه رزین آنیون | آمونیوم کواترنر |
نرخ جریان | بهینه شده برای کاربردهای تصفیه آب |
ترکیب | رزین تبادل کاتیونی + رزین تبادل آنیونی |
رزین سختی گیر دیگ بخار
رزین سختیگیر دیگ بخار یکی از مؤثرترین راهکارها برای حذف یون‌های سختی‌ساز آب، به‌ویژه کلسیم و منیزیم، محسوب می‌شود. این یون‌ها در صورت باقی ماندن در آب ورودی دیگ بخار، باعث تشکیل رسوب در جداره‌های داخلی سیستم میشوند که می‌تواند راندمان حرارتی را کاهش داده و به بروز مشکلاتی همچون افزایش مصرف سوخت، افت فشار و آسیب به لوله‌ها و مبدل‌های حرارتی منجر شود.
خرید رزین سختیگیر
انتخاب رزین سختیگیر مناسب برای تصفیه آب، نقش کلیدی در افزایش کارایی سیستم‌های حرارتی و دیگ‌های بخار دارد. گروه تولیدی صنعتی بازرگانی رهاب سازه، به‌عنوان تأمین‌کننده معتبر تجهیزات تصفیه آب، انواع رزین‌های کاتیونی و آنیونی را با بالاترین استانداردهای کیفی وارد و ارائه می‌دهد.
نکات کلیدی درخرید رزین سختیگیر
انتخاب رزین بستگی به نوع سختیگیر و کیفیت آب ورودی دارد. در سیستم‌های صنعتی، رزین‌های کاتیونی ضعیف و قوی کاربردهای متفاوتی دارند. برای دیگ‌های بخار، معمولاً از رزین کاتیونی قوی سدیمی استفاده می‌شود که توانایی کاهش مؤثر سختی آب را دارد.
رزین‌هایی که در تماس با آب داغ و مواد احیاکننده هستند، باید مقاومت بالایی داشته باشند. گروه تولیدی صنعتی بازرگانی رهاب سازه رزین‌هایی با ساختاری مقاوم در برابر شوک‌های حرارتی و شیمیایی تأمین می‌کند که باعث افزایش طول عمر و پایداری سیستم می‌شود.
رزین‌های با ظرفیت بالا، عمر طولانی‌تر و نیاز به احیای کمتری دارند. محصولات گروه تولیدی صنعتی بازرگانی رهاب سازه از بالاترین نرخ تبادل یونی برخوردارند. کیفیت رزین مستقیماً بر هزینه‌های عملیاتی تأثیر می‌گذارد؛ رزین‌های با ماندگاری بالا و احیای سریع، مصرف نمک و هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهند و عمر سیستم را افزایش می‌دهند.
نحوه تعویض رزین سختی گیر
خاموش کردن سیستم و قطع آب: دستگاه را خاموش کرده و جریان آب را ببندید.
باز کردن مخزن رزین: پس از قطع آب، درب مخزن را باز کرده و از ورود آلودگی داخل مخزن جلوگیری کنید.
تخلیه رزین قدیمی: رزین‌های اشباع‌شده را با دقت تخلیه کنید تا از نفوذ باقی‌مانده‌ها به دستگاه جلوگیری شود.
شستشوی مخزن: دیواره‌های داخلی مخزن را با آب تمیز ولرم کامل شستشو دهید تا رسوبات و آلودگی‌ها پاک شوند.
بارگذاری رزین جدید: رزین نو را با دقت و به‌صورت یکنواخت با استفاده از قیف در مخزن بریزید تا عملکرد سیستم بهینه شود.
راه‌اندازی مجدد: پس از بستن درب مخزن، شیر آب را متصل کرده و سیستم را راه‌اندازی کنید. اطمینان حاصل کنید که دستگاه به‌درستی کار می‌کند.
بررسی عملکرد دستگاه: پس از تعویض رزین، با استفاده از کیت سختی سنج، سختی آب خروجی را بررسی کرده و در صورت نیاز، تنظیمات دستگاه را اصلاح کنید.
نکات مهم در تعویض رزین سختی گیر
برای عملکرد بهتر و طول عمر بیشتر سیستم، از رزین‌های معتبر مانند پرولایت (Purolite) استفاده کنید.
قبل از افزودن رزین جدید، مخزن را به‌طور کامل تمیز کنید تا هیچ‌گونه رسوب یا آلودگی در انتهای مخزن باقی نماند.
مطمئن شوید که آب پخش‌کن آسیب ندیده و در مکان مناسب خود قرار گرفته باشد تا توزیع یکنواخت آب در سیستم حفظ شود.
پس از تعویض رزین، انجام بکواش ضروری است تا رزین جدید برای عملکرد بهینه آماده شود. این کار باعث پاکسازی اولیه و بهبود کیفیت تصفیه آب می‌شود.
تعویض رزین سختیگیر آب
احیای رزین سختیگیر
برای احیای رزین سختیگیر، ابتدا باید زمان مناسب احیا را براساس میزان اشباع رزین و کیفیت آب ورودی تعیین کنید. محلول احیا باید حاوی نمک با غلظت ۸ تا ۱۵ درصد باشد. پیش از تزریق محلول احیا، شستشوی معکوس با آب تمیز ضروری است تا ذرات معلق و آلودگی‌ها از مخزن خارج شوند. پس از تزریق محلول نمک، رزین باید به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در تماس با محلول باقی بماند تا تبادل یونی به‌طور کامل انجام شود. پس از احیا، شستشوی نهایی با آب تمیز انجام می‌شود تا باقی‌مانده محلول نمک از مخزن خارج شود و سیستم آماده استفاده مجدد باشد. در نهایت، عملکرد دستگاه باید بررسی شده و تنظیمات لازم برای بهبود کارایی انجام شود. رعایت این مراحل باعث بهبود کارایی رزین و افزایش عمر سیستم سختیگیر می‌شود.
عمر رزین سختی گیر
رزین‌های سختیگیر معمولاً عمر مفید بین ۵ ماه تا ۵ سال دارند. این تفاوتها تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تاریخ تولید، انتخاب برند، آلودگی آب، شستشوی معکوس، شرایط نگهداری و میزان مصرف بستگی دارد. توجه به این عوامل می‌تواند به افزایش طول عمر رزین و بهبود عملکرد سیستم‌های سختیگیر کمک کند.
عوامل مهم در عمر رزین سختی گیر
مصرف زیاد آب و بارگذاری سیستم سختیگیر، سرعت اشباع رزین‌ها را افزایش داده و نیاز به احیاء و تعویض آنها را بیشتر می‌کند.
بکواش منظم، رزین‌ها را از اشباع شدن حفظ کرده و کارایی آنها را بالا می‌برد. شستشوی نامناسب می‌تواند عمر رزین را کاهش دهد.
شرایط نگهداری مناسب مانند دما و رطوبت کنترل‌شده، تأثیر زیادی بر عمر رزین دارد. حرارت و رطوبت زیاد می‌تواند به کاهش کیفیت رزین منجر شود.
آلودگی‌هایی مانند مواد معلق، آهن و منگنز می‌تواند به رزین آسیب زده و عمر آن را کاهش دهند. استفاده از فیلترشنی یا سیستم پیش‌تصفیه می‌تواند کمک کند.
رزین‌های تازه تولیدشده به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی بهتر، عملکرد بالاتری دارند. رزین‌های کهنه ممکن است زودتر نیاز به تعویض پیدا کنند. برندهایی مانند پرولایت، آکوالایت، هیدرولایت، پترولایت و کنفتک معمولاً کیفیت بالاتری دارند و عمر طولانی‌تری نسبت به رزین‌های بی‌کیفیت دارند.
نکات مهم برای افزایش طول عمر رزین
نصب فیلتر شنی برای حذف ذرات معلق و آلاینده‌های مخرب قبل از ورود آب به سیستم سختیگیر می‌تواند از آسیب به رزین جلوگیری کرده و عمر آن را افزایش دهد.
استفاده از محلول کلرید سدیم با غلظت ۱۰ درصد برای احیای رزین به‌طور دوره‌ای، از تجمع یون‌های سخت و اشباع رزین جلوگیری و به حفظ عملکرد کمک بیشتر می‌کند.
بررسی پارامترای TH و TDS از وارد آمدن فشار به رزین جلوگیری کرده و باعث افزایش عمر آن شود. کنترل این پارامترها به حفظ کیفیت آب و عملکرد سیستم کمک می‌کند.
استفاده از رزین‌های باکیفیت و استاندارد از برندهای شناخته‌شده مانند پرولایت عمر بیشتری برای رزین فراهم می‌کند و به حفظ عملکرد بهینه آن کمک می‌کند. گروه تولیدی صنعتی بازرگانی رهاب سازه بعنوان واردکننده بهترین برندهای رزین در ایران میباشد.
عمر مفید رزین سختیگیر
عملکرد رزین سختی گیر
رزین سختیگیر (یا زئولیت) ماده‌ای است که با استفاده از فرآیند تبادل یونی، آب سخت را به آب نرم تبدیل می‌کند. رزین کاتیونی در داخل مخازن مخصوصی قرار می‌گیرند که معمولاً از جنس فلز یا فایبرگلاس تقویت‌شده با پلاستیک (FRP) که به مخازن فایبرگلاس نامیده میشوند، ساخته میشوند. وقتی آب سخت از بستر رزین عبور می‌کند، یون‌های عامل سختی مانند کلسیم (Ca²⁺) و منیزیم (Mg²⁺) جذب سطح رزین شده و همزمان، یون‌های سدیم (Na⁺) از رزین آزاد میشوند. این تبادل یونی باعث می‌شود املاح سخت آب روی ساختار متخلخل رزین باقی بمانند و آب خروجی عاری از سختی شود.
با گذشت زمان و پس از جذب مقدار مشخصی از یون‌های سخت، رزین به حالت اشباع می‌رسد و دیگر نمی‌تواند یون‌های جدیدی را جذب کند. در این مرحله، سیستم نیاز به احیاء (باززایی) دارد. فرآیند احیا با تزریق محلول غلیظ آب و نمک سختیگیر انجام می‌شود. در این مرحله، یون‌های سدیم موجود در نمک، جایگزین یون‌های کلسیم و منیزیم چسبیده به رزین میشوند و پس از شست‌وشوی سیستم، رزین دوباره آماده استفاده می‌شود. این چرخه به صورت مداوم تکرار می‌شود تا آب نرم باکیفیت تولید گردد. استفاده از رزین‌های سختیگیر علاوه بر نرم کردن آب، از تشکیل رسوب در تجهیزات صنعتی جلوگیری می‌کند. این تجهیزات شامل بویلر، برج‌های خنک‌کننده، مبدل‌های حرارتی و خطوط لوله هستند. برای حفظ عملکرد بهینه رزین، استفاده از نمک سختیگیر با خلوص بالا ضروری است. همچنین، دوره‌های احیا باید بر اساس میزان مصرف آب و غلظت املاح تنظیم شوند تا کارایی سیستم حفظ شود.
عملکرد رزین‌های سختیگیر آب
زمان تعویض رزین سختی گیر
رزین تبادل یونی در سختی‌گیرها وظیفه حذف یون‌های سختی‌زا مانند کلسیم و منیزیم را بر عهده دارد. با گذشت زمان، این رزین‌ها به‌تدریج اشباع شده و عملکرد آنها کاهش می‌یابد. در این حالت، احیا یا تعویض رزین ضروری خواهد بود.
عمر مفید رزین تحت تأثیر کیفیت آب ورودی، میزان احیا با نمک، دفعات شست‌وشوی معکوس و نوع رزین قرار دارد. به‌طور معمول، رزین‌های کاتیونی قوی بین ۵ تا ۱۰ سال دوام دارند. بااین‌حال، عواملی مانند وجود کلر آزاد، آهن، مواد اکسیدکننده یا احیای نادرست می‌توانند عمر آن را کاهش دهند. برای حفظ عملکرد بهینه سیستم، انجام بررسی‌های دوره‌ای سختی آب خروجی توصیه می‌شود. در صورت افت عملکرد، ابتدا فرآیند احیا بررسی شود و در صورت عدم بهبود، تعویض رزین ضروری است.
نشانه‌های نیاز به تعویض رزین
افزایش مصرف نمک بدون بهبود عملکرد دستگاه
تغییر رنگ رزین و وجود رسوبات یا آلودگی‌های آلی در بستر آن
کاهش محسوس کیفیت آب خروجی و باقی ماندن سختی در آن
کاهش دبی آب عبوری به دلیل گرفتگی یا فرسودگی دانه‌های رزین
نشانه‌های تعویض رزین سختیگیر آب
محاسبه حجم رزین سختیگیر
جهت تعیین حجم رزین موردنیاز برای دستگاه سختیگیر، میبایست فاکتورهایی مهمی مانند دبی آب ورودی، میزان سختی اولیه و مقدار سختی مجاز در آب خروجی را در نظر گرفت.
فرمول محاسبه حجم رزین سختی گیر
V = حجم رزین (لیتر)
Q = دبی آب (مترمکعب بر ساعت)
H = سختی آب ورودی (ppm یا mg/L)
T = زمان کارکرد دستگاه بین دو احیا (ساعت)
C = ظرفیت تبادل یونی رزین (گرم کربنات کلسیم بر لیتر)
مثال محاسبه
اگر دبی ۵ مترمکعب درساعت و سختی ۳۰۰ PPM و دوره احیا ۸ ساعت باشد و رزین مورداستفاده دارای ظرفیت تبادل ۵۰ گرم برلیتر باشد، حجم رزین موردنیاز به‌صورت زیر محاسبه و باید حتماً مقدار دقیق ظرفیت تبادل یونی رزین را از تولیدکننده بررسی کرد و در صورت نیاز به دقت بیشتر، عوامل جانبی مانند دمای آب و کیفیت نمک احیا نیز در نظر گرفته شوند.
فرمول میزان رزین سختی گیر
محاسبه میزان سختی آب
سختی آب، معیاری از میزان یون‌های کلسیم (Ca²⁺) و منیزیم (Mg²⁺) موجود در آب است و معمولاً برحسب میلی‌گرم بر لیتر (Mg/L) یا قسمت در میلیون (PPM) بیان می‌شود. همچنین میتوان آن را به درجه سختی آلمانی (°dH) یا فرانسوی (°fH) تبدیل کرد.
فرمول محاسبه سختی کل (Total Hardness)
TH = سختی برحسب Mg/L یا PPM
Ca²⁺ = غلظت یون کلسیم (Mg/L)
Mg²⁺ = غلظت یون منیزیم (Mg/L)
ضرایب ۲.۵ و ۴.۱ برای تبدیل غلظت یون‌ها به سختی معادل کربنات کلسیم است.
مثال محاسبه
اگر در یک نمونه آب، مقدار یون کلسیم ۱۰۰ Mg/L و مقدار یون منیزیم ۳۰ Mg/L باشد، سختی کل به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
سختی آب با TH
در فرآیند تصفیه آب، علاوه بر درجه سختی آب، فاکتور دیگری به نام (TDS) نیز باید مورد توجه قرار گیرد. این دو مفهوم اغلب به اشتباه یکسان فرض میشوند، در حالی که تفاوت‌های اساسی دارند.
برای کاهش سختی آب از تجهیزاتی مانند سختی‌گیرهای رزینی استفاده می‌شود.
سختی آب، به میزان ترکیبات کربناتی و غیرکربناتی کلسیم (Ca) و منیزیم (Mg) موجود در آب اشاره دارد.
سختی آب معمولاً به دو دسته سختی موقت (مرتبط با کربنات‌ها) و سختی دائم (مرتبط با سولفات‌ها و کلریدها) تقسیم می‌شود.
کل مواد جامد محلول با TDS
(TDS) Total Dissolved Solids یا کل مواد جامد محلول در آب است.
برای کاهش TDS از تجهیزاتی مانند اسمز معکوس (RO) استفاده می‌شود.
این فاکتور شامل تمامی یون‌ها، نمک‌ها، مواد معدنی و سایر جامدات محلول در آب می‌شود و واحد اندازه‌گیری آن میلی‌گرم در لیتر (PPM) است.
تفاوت‌های کلیدی بین TH و TDS
(TH) تنها میزان کلسیم و منیزیم موجود در آب را نشان می‌دهد و بیشتر در تعیین سختی آب و نیاز به سختی‌گیرها اهمیت دارد. در مقابل (TDS) نشان‌دهنده کل مواد جامد محلول در آب است که شامل نمک‌ها، فلزات و سایر ترکیبات معدنی می‌شود.
(TDS) بیشتر در کیفیت کلی آب و فرآیندهایی مانند تصفیه آب صنعتی یا پزشکی مورد توجه قرار می‌گیرد. درحالی‌که (TH) تنها بر سختی آب تأثیر دارد، TDS می‌تواند میزان ناخالصی‌های مختلف را مشخص کند. بنابراین، در فرآیند تصفیه آب، کنترل همزمان (TH و TDS) ضروری است تا آب با کیفیت و مناسب برای مصرف فراهم شود.
جدول تفاوت بین TH و TDS
پارامتر | سختی آب ( TH ) | کل مواد جامد محلول ( TDS ) |
تعریف | میزان کلسیم ومنیزیم ( ترکیبات کربناتی و غیرکربناتی ) | مجموع کلیه مواد جامد محلول مانند یون‌ها و نمک‌ها |
واحد اندازه گیری | میلی‌گرم در لیتر (mg/L) یا (ppm) | میلی‌گرم در لیتر (mg/L) یا (ppm) |
منابع اصلی | یون‌های کلسیم ( Ca ) و منیزیم ( Mg ) | یون‌ها، نمک‌ها، مواد معدنی و فلزات سنگین |
کاهش / مقدار سختی | از طریق سختی گیرهای رزینی | از طریق سیستم‌های اسمز معکوس (RO) |
کاربردها | بیشتر برای جلوگیری از رسوب گذاری و کنترل سختی | برای تصفیه کامل آب و حذف ناخالصی‌ها |
سوالات متداول (FAQ)
چه زمانی باید رزین سختیگیر را تعویض کرد؟
معمولاً رزین‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می‌کنند. کاهش کارایی در نرم کردن آب، افت فشار و افزایش دفعات احیا نشانه‌هایی هستند که ممکن است نیاز به تعویض رزین باشد.
رزین سختیگیر پرولایت چه ویژگی‌هایی دارد؟
رزین‌های پرولایت (Purolite) از پرکاربردترین انواع رزین‌های تبادل یونی هستند که به دلیل ظرفیت بالا، طول عمر زیاد و مقاومت شیمیایی عالی، در صنایع مختلف از جمله تصفیه آب، داروسازی و پتروشیمی استفاده میشوند.
تفاوت رزین سختیگیر کاتیونی و آنیونی چیست؟
رزین‌های کاتیونی برای حذف یون‌های مثبت مانند کلسیم و منیزیم از آب استفاده میشوند، در حالی که رزین‌های آنیونی یون‌های منفی مانند سولفات و نیترات را حذف می‌کنند. انتخاب نوع مناسب بستگی به نوع آلاینده‌های موجود در آب دارد.
آیا میتوان رزین سختیگیر را خودم تعویض کنم؟
بله، اما نیاز به دانش فنی و ابزار مناسب دارد. در صورت عدم اطمینان، بهتر است از متخصصان کمک بگیرید تا از آسیب به سیستم جلوگیری شود.
رزین سختیگیر چه تفاوتی با فیلترهای تصفیه آب دارد؟
رزین سختیگیر از تبادل یونی برای حذف سختی آب استفاده می‌کند، در حالی که فیلترهای تصفیه آب معمولاً از غشاهای فیزیکی برای جداسازی ذرات معلق و آلاینده‌ها بهره می‌برند. هر دو مکمل یکدیگر هستند اما عملکرد متفاوتی دارند.
چگونه میتوان عمر مفید رزین سختیگیر را افزایش داد؟
انجام منظم شستشوی معکوس، استفاده از نمک با کیفیت، و جلوگیری از ورود کلر و آهن زیاد به سیستم می‌تواند به افزایش عمر رزین کمک کند.
